Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) số 48/2024/QH15 được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Với 8 điểm sửa đổi quan trọng liên quan đến đối tượng miễn, khấu trừ, thuế suất và hoàn thuế, Luật này đánh dấu bước tiến quan trọng trong chính sách thuế Việt Nam. Bài viết này tổng hợp nội dung thiết yếu, giúp hộ kinh doanh, tổ chức hay doanh nghiệp nắm vững luật mới, tối ưu hóa tuân thủ và vận hành hiệu quả.
Giới thiệu chung về Luật Thuế GTGT 2024 (48/2024/QH15)
Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi – số 48/2024/QH15 được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 8, khóa XV vào ngày 26/11/2024, chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2025. Đây là văn bản quy phạm pháp luật cao nhất điều chỉnh toàn diện hoạt động thu thuế giá trị gia tăng tại Việt Nam, thay thế và cập nhật một số nội dung của Luật Thuế GTGT hiện hành.
Việc sửa đổi Luật thuế giá trị gia tăng lần này diễn ra trong bối cảnh Chính phủ đang đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng tính công khai – minh bạch trong hoạt động quản lý thuế, đồng thời siết chặt cơ chế phòng chống gian lận thuế và thất thu ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, thực tiễn triển khai Luật cũ từ năm 2008 đến nay đã bộc lộ nhiều hạn chế, đặc biệt khi mô hình kinh doanh số, thương mại điện tử và chuỗi cung ứng xuyên biên giới ngày càng phát triển mạnh mẽ.
Luật 48/2024/QH15 gồm 4 chương, 18 điều, không chỉ kế thừa những quy định còn phù hợp từ Luật cũ mà còn bổ sung, cập nhật nhiều quy định mới về:
- Phạm vi đối tượng chịu thuế và không chịu thuế,
- Điều kiện khấu trừ – hoàn thuế đầu vào,
- Thời điểm tính thuế GTGT,
- Cách xác định giá tính thuế đối với hàng hóa nhập khẩu,
- Và mở rộng trách nhiệm kê khai – nộp thuế với các tổ chức, cá nhân mới.
Bên cạnh việc thay đổi về nội dung, Luật còn đặt nền tảng cho việc đồng bộ hệ thống văn bản dưới luật, trong đó bao gồm: Nghị định 181/2025/NĐ-CP và Thông tư 69/2025/TT-BTC – là hai văn bản hướng dẫn chính thức được ban hành ngay sau đó.
Xem thêm: Hướng dẫn xuất hóa đơn giảm thuế dễ hiểu từ A đến Z cho nhà bán hàng
8 điểm sửa đổi nổi bật trong Luật thuế giá trị gia tăng mới (hiệu lực từ 01/7/2025)
Luật thuế giá trị gia tăng sửa đổi năm 2024 tập trung điều chỉnh 8 nội dung lớn liên quan trực tiếp đến phương thức tính, nộp, và hoàn thuế GTGT trong thực tế. Việc hiểu rõ các thay đổi này sẽ giúp hộ kinh doanh và doanh nghiệp chủ động cập nhật quy trình kế toán, phòng ngừa sai phạm và tận dụng các cơ hội hỗ trợ thuế.
1. Điều chỉnh đối tượng không chịu thuế GTGT
Một số hàng hóa, dịch vụ trước đây thuộc nhóm “không chịu thuế GTGT” đã bị loại khỏi danh mục miễn thuế, đồng nghĩa với việc chuyển sang áp dụng thuế suất 5% hoặc 10%.
Cụ thể:
- Máy móc chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu đánh cá, phân bón vô cơ… trước đây được miễn thuế hoàn toàn, nay có thể chịu thuế suất 5% nếu không đủ điều kiện kỹ thuật, xuất xứ rõ ràng.
- Dịch vụ y tế, giáo dục, vẫn giữ nguyên ưu đãi miễn thuế, tuy nhiên quy định chặt hơn về phạm vi áp dụng.
Đây là thay đổi lớn khiến nhiều doanh nghiệp đang kinh doanh hàng hóa đặc thù cần rà soát lại chính sách giá và hóa đơn GTGT phát hành.
2. Điều chỉnh thuế suất GTGT đối với một số nhóm hàng hóa
Luật GTGT sửa đổi không thay đổi mức thuế suất cơ bản (0%, 5%, 10%), nhưng điều chỉnh cách phân loại hàng hóa dịch vụ vào từng mức thuế.
Ví dụ:
- Thiết bị phòng thí nghiệm, dụng cụ nghiên cứu khoa học từng áp dụng 5% có thể được xếp lại vào nhóm 10%.
- Hàng hóa có tính lưỡng dụng dân sự – quốc phòng cần chứng nhận rõ ràng để áp dụng thuế suất thấp.
Doanh nghiệp cần cập nhật biểu thuế suất chi tiết trong các phụ lục của Thông tư 69/2025 để tra cứu đúng.
3. Điều kiện khấu trừ thuế đầu vào chặt chẽ hơn
Luật thuế giá trị gia tăng mới siết lại điều kiện khấu trừ thuế đầu vào, nhằm ngăn chặn việc lợi dụng hóa đơn khống.
Cụ thể:
- Hóa đơn từ 5 triệu đồng trở lên chỉ được khấu trừ khi có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, chẳng hạn chuyển khoản qua ngân hàng.
- Hóa đơn phải là hóa đơn điện tử theo chuẩn định dạng theo Thông tư 78/2021/TT-BTC và có mã xác thực của cơ quan thuế.
Ví dụ: Một công ty mua nguyên vật liệu trị giá 20 triệu đồng, thanh toán bằng tiền mặt → không được khấu trừ thuế GTGT tương ứng.
4. Quy định mới về giá tính thuế đối với hàng nhập khẩu
Giá tính thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu được xác định là:
Giá tính thuế GTGT = Giá CIF + Thuế nhập khẩu + Thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có) + Thuế bảo vệ môi trường (nếu có)
Điều này khiến giá trị thuế GTGT phát sinh trên hàng nhập khẩu tăng cao hơn trước, buộc doanh nghiệp nhập khẩu phải dự toán kỹ dòng tiền nộp thuế.
Xem thêm: Cách tính thuế giá trị gia tăng
Luật mới quy định rõ:
- Đối với bán hàng hóa, thời điểm phát sinh thuế là khi chuyển quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa.
- Đối với dịch vụ, là thời điểm hoàn thành cung cấp dịch vụ hoặc khi xuất hóa đơn, tùy điều kiện đến trước.
Trước đây, nhiều doanh nghiệp trì hoãn việc xuất hóa đơn để né nghĩa vụ thuế, nay sẽ bị xử lý vi phạm nếu không đúng thời điểm.
6. Điều kiện và thủ tục hoàn thuế GTGT được làm rõ
Luật thuế giá trị gia tăng bổ sung các điều kiện cụ thể để doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ được hoàn thuế:
- Doanh nghiệp phải có hợp đồng ngoại thương, tờ khai hải quan đầy đủ.
- Hoạt động xuất khẩu phải thanh toán qua ngân hàng hợp pháp.
- Hóa đơn GTGT đầu vào có giá trị hợp lý, không vượt ngưỡng 20% không thanh toán qua NH.
Đặc biệt, doanh nghiệp lỗ liên tiếp 2 kỳ thuế có thể bị tạm hoãn hoàn thuế để kiểm tra thực địa.
7. Mở rộng đối tượng nộp thuế GTGT
Luật thuế giá trị gia tăngmới bổ sung một số nhóm đối tượng trước đây chưa bị đánh thuế trực tiếp, nay có trách nhiệm kê khai nộp GTGT:
- Cá nhân bán hàng online có doanh thu vượt ngưỡng
- Tổ chức nước ngoài kinh doanh thương mại điện tử tại Việt Nam (không hiện diện thương mại)
- Doanh nghiệp cho thuê tài sản số (dịch vụ, tài sản vô hình)
8. Bổ sung quy định về khuyến mại, giảm giá
Luật thuế giá trị gia tăng mới làm rõ:
- Hàng hóa dùng để khuyến mại, giảm giá, hàng tặng không có thu tiền → vẫn phải lập hóa đơn và kê khai giá trị thuế = 0 hoặc giá chiết khấu.
- Doanh nghiệp phải ghi rõ lý do khuyến mại, căn cứ tổ chức chương trình (theo Luật Thương mại) mới được miễn thuế GTGT.
Trường hợp lạm dụng hình thức “bán tặng”, “bán 0 đồng” để trốn thuế có thể bị truy thu thuế và xử phạt.
Hướng dẫn áp dụng Luật thuế giá trị gia tăng mới (hiệu lực từ 01/7/2025)
Luật 48/2024/QH15 tiếp tục duy trì hai phương pháp tính thuế GTGT phổ biến: phương pháp khấu trừ và phương pháp trực tiếp trên doanh thu.
- Phương pháp khấu trừ áp dụng cho doanh nghiệp có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên hoặc tự nguyện đăng ký, với điều kiện sử dụng hóa đơn GTGT và chứng từ thanh toán hợp lệ.
- Phương pháp trực tiếp dành cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ hoặc không đáp ứng đủ điều kiện khấu trừ, tính thuế bằng cách nhân doanh thu với tỷ lệ % tùy ngành nghề (1%–5%).
Tuy nhiên, từ ngày 01/7/2025, điều kiện áp dụng và kê khai thuế sẽ chặt chẽ hơn, đòi hỏi doanh nghiệp cần theo dõi kỹ hướng dẫn tại Thông tư 69/2025/TT-BTC và đảm bảo nộp thuế đúng thời hạn để tránh phát sinh sai phạm.
Xem thêm: Cách tính thuế giá trị gia tăng cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp
Tác động & chính sách hỗ trợ theo Luật Thuế GTGT mới
Luật thuế giá trị gia tăng sửa đổi không chỉ siết chặt quản lý thuế mà còn mở ra một số cơ hội hỗ trợ đáng chú ý cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh.
Tác động cần lưu ý
- Chi phí tuân thủ tăng: Doanh nghiệp cần cập nhật biểu thuế mới, sử dụng hóa đơn điện tử hợp lệ và điều chỉnh quy trình kế toán để tránh sai sót.
- Rủi ro bị truy thu cao hơn: Việc khấu trừ sai, ghi hóa đơn không đúng thời điểm, hoặc áp dụng sai thuế suất sẽ dễ bị xử phạt hoặc truy thu do Luật mới quy định cụ thể hơn về thời điểm phát sinh nghĩa vụ thuế và điều kiện hóa đơn hợp lệ.
Chính sách hỗ trợ đang áp dụng
- Gia hạn nộp thuế GTGT cho một số nhóm ngành chịu ảnh hưởng từ kinh tế toàn cầu (sản xuất, xây dựng, vận tải, hàng không…).
- Giảm 2% thuế GTGT đến hết năm 2025 theo Nghị quyết 43/2022/QH15, áp dụng với nhóm hàng hóa dịch vụ đang chịu thuế 10% (tức còn 8%).
Hướng đi đề xuất cho doanh nghiệp
- Rà soát lại toàn bộ danh mục hàng hóa, dịch vụ để xác định mức thuế suất mới.
- Đào tạo lại bộ phận kế toán về hóa đơn hợp lệ, thời điểm tính thuế, mẫu biểu mới.
- Sử dụng phần mềm kế toán hóa đơn điện tử có cập nhật luật thuế GTGT 2025 để tự động hóa khâu kê khai, hạn chế lỗi.
Xem thêm: Tổng hợp 7 thay đổi từ 1/7 nhà bán hàng cần nắm rõ để tránh mất tiền oan
Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi năm 2024 (hiệu lực từ 01/7/2025) không chỉ bổ sung nhiều quy định quan trọng liên quan đến thuế suất, điều kiện khấu trừ, hoàn thuế, mà còn mở rộng nghĩa vụ thuế đối với nhiều loại hình kinh doanh mới. Việc nắm vững các thay đổi này là điều bắt buộc với mọi doanh nghiệp và hộ kinh doanh nếu muốn đảm bảo tuân thủ pháp luật, tránh rủi ro bị xử phạt và tối ưu dòng tiền hiệu quả.
Tingee với vai trò là Trợ lý tài chính cho nhà bán hàng và doanh nghiệp, luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong quá trình kinh doanh, quản lý tài chính. Chúng tôi liên tục cập nhật các thay đổi chính sách mới nhất để bạn không bỏ lỡ cơ hội tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả vận hành, hãy theo dõi website từ Tingee nhé!
